آشنایی با نگهداری فرش

نگهداری فرش، تمیز کردن تابلوفرش، نظافت قالی، گردگیری قالیچه و … سئوالاتی است که بسیاری از فرش‌دوستان به دنبال آن هستند. ما در این گزارش درباره چگونگی مراقبت از فرش یا دستبافته ها برایتان خواهیم گفت.

سئوالات زیادی درباره نگهداری فرش مطرح می‌شود و گاهی پاسخ‌های غیرکارشناسی منجر به اتفاقات قابل پیش‌بینی می‌شود؛ به عنوان مثال درباره شستشوی فرش دستبافت که باید هر چند سال یکبار صورت بگیرد برخی از افراد عنوان می‌کنند هر چقدر دیرتر، بهتر و نباید فرش دستبافت را هر چند سال یکبار شست!

آزاده نظامی، کارشناس حوزه فرش دستبافت عنوان می‌کند نمی‌توان زمان مشخصی را برای شست و شوی فرش دستبافت معین کرد و باید با توجه به کارکرد، میزان کثیفی و  نیاز به پالایش رنگ‌های فرش، آن را شست.

مثلا اگر فرشی در جایی از خانه انداخته شده است که مدام در مسیر رفت و آمد قرار می‌گیرد به نسبت فرشی که در اتاق خواب قرار گرفته بسیار بیشتر در مقابل آلودگی قرار می‌گیرد و چرک می‌شود. بنابراین شاید فرشی که در اتاق خواب پهن باشد هر ۷-۸ سال یکبار نیاز به شستشو داشته باشد ولی فرشی که در پذیرایی است هر ۴-۵ سال یکبار باید شسته شود.

گردگیری خاک از دستبافته‌ها

یکی از مهمترین کارهایی که برای حفظ دستبافته هایتان مخصوصا فرش ها باید آن را رعایت کنید گرفتن خاک به روش زیر است.

در گذشته که خانه‌ها حیاط داشتند، معمولا فرش را از جای بلندی آویزان می‌کردند و با چوب روی فرش می‌زدند تا خاکش گرفته شود ولی در حال حاضر که چنین امکانی وجود ندارد بهتر است ابتدا با جاروبرقی آن هم با دور بالا فرش را کاملا جارو بزنید.

سپس فرش را لول کنید و زمینی که فرش روی آن پهن بوده را جارو بزنید. در مرحله بعدی فرش را پشت و رو کنید و پشت آن را با خوبی با جارو برقی تمیز کنید و فرش را این بار بالعکس زمانی که پهن بوده روی زمین بیاندازید. مثلا اگر خواب فرش به سمت در بوده حالا خواب را به طرف بالا بیاندازید.

این کار کمک می‌کند تا یک طرف فرش بر  اثر رفت و آمد کم خواب یا به قول معروف کچل نشود. با این کار در واقع توازن را در فرسایش تدریجی فرش رعایت می‌کنید.

حواستان به ریشه های فرش باشد

ریشه های فرش حکم شادابی دستبافته تان را دارد پس سعی نکنید آنها را به زیر تا کنید چراکه با این کار جلوی رد و بدل هوا به زیر فرش را می‌گیرد. ریشه با این کار کم‌کم فرسوده و می‌پوسد.

از همه اینها بدتر چسب زدن یا داخل نایلون کردن ریشه‌هاست که ضربه بسیار بزرگی به آنها می‌زند. اگر نمی‌خواهید ریشه‌ها روی زمین پهن باشند بهتر است از قالیشویی یا یک رفوگر بخواهید تا ریشه‌ها را در کاور پارچه‌ای بدوزند یا اینکه ریشه‌ ها را به شکل زیبایی بهم ببافند.

فرش مان را چطور بشوییم

ما پیشنهاد می‌کنیم فرش‌تان را به قالیشویی‌های معتبر  بدهید تا کار شستشو با بهترین روش صورت بگیرد. اگر اصرار دارید این کار را در خانه انجام بدهید حواستان باشد از هر شوینده‌ای استفاده نکنید. این کار باعث آسیب وارد کردن به رنگ و حتی گره‌های فرش می‌شود.

در صورت تمیز کردن فرش می‌توانید شامپو فرش را داخل یک سطل بریزد و کاملا بهم بزنید تا بخوبی کف کند سپس با یک دستمال کف را بردارید و روی فرش بکشید آن هم بصورت ردیفی. تکرار می‌کنیم که دستمال را داخل آب و شامپو فرش نکنید و فقط و فقط از کف روی آن استفاده کنید.

بعد از اینکه فرش‌تان را تمیز کردید به هیچ وجه از روی آن راه نروید تا کاملا خشک شود وگرنه روی آن لک می‌افتد. اگر پنجره‌ای دارید حتما باز کنید تا زودتر خشک شود چراکه نم زیاد می‌تواند به فرش تان آسیب بزند.

باید به یک نکته بسیار ضروری اشاره کنیم؛ هرگاه مایعی روی فرش‌تان ریخت و آن را تمیز کردید حتما زیر فرش و دقیقا آن قسمتی که آب یا چایی یا هر نوشیدنی دیگری ریخته یک سبد بگذارید تا هوا جریان پیدا کند و آن ناحیه خشک شود چراکه نرسیدن هوا گاهی موجب پوسیدگی آن نقطه از فرش می‌شود.

فرش‌های اضافی را چطور نگهداری کنیم؟

در گذشته بسیاری از خانواده‌ها فرش‌های اضافی در خانه داشتند یا اینکه برای دختران خود از قبل فرش دستبافت می‌خریدند. در حال حاضر که برخی از ما مجبوریم هرچند سال یکبار اسباب‌کشی کنیم گاهی چاره‌ای نداریم که برخی از دستبافته‌ها را لول کنیم و کناری بگذاریم.

برای نگهداری فرش تا حد امکان باید آنها را لول کنیم و تاکید بر آن است که در نایلون‌های پلاستیکی قرار ندهیم چراکه باعث پوسیدگی می‌شود. فرش باید همیشه در معرض هوای آزاد باشد و به دور از نم و رطوبت و گرد و خاک.

اگر فرش لول شده‌ای دارید هر از گاهی آن را باز کنید تا هوا بخورد. اگر روی آن را جاروبرقی بکشید خدمت بزرگی به آن کرده‌اید.

حواستان باشد فرش را جایی نگذارید که در معرض رطوبت قرار بگیرد. این محیط‌ها مستعد فعالیت حشرات موذی همچون بید  هستند.

با رنگ دادن یا رنگ دویدگی فرش چه کنیم؟

اگر فرش تان به هر دلیل همچون ریختن مایعات یا شستشوی نامناسب رنگ داد نگران نباشید چراکه قالیشویی‌ها می‌توانند این مشکل را به راحتی برطرف کنند. البته رنگ‌بردارها که کارشان مرمت فرش است توانمند خاصی در برطرف کردن رنگ دویدگی دارند.

نگهداری از تابلو فرش

تابلو فرش ها بر خلاف قالی‌ها که روی زمین پهن هستند و هر چند روز یکبار  جارو کشیده می‌شوند کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. البته تابلوفرش‌ ها به راحتی فرش قابل تمیز شدن نیستند دلیلش این است که به قاب میخ می‌شوند.

برای تمیز کردن تابلو فرش پشت و روی آن را جارو برقی بکشید. از کف شامپو فرش استفاده کنید. سپس با استفاده از یک سنگ پا بطور نواری از بالا پایین و با حرکتی نرم تابلو را تمیز کنید. آن وقت است که شاهد درخشندگی رنگ های تابلوفرش خواهید بود.

هیچوقت برای تابلو فرش از شیشه استفاده نکنید چراکه باید تار و پود آن در معرض هوای آزاد قرار بگیرند. از چسباندن مقوا به پشت تابلو فرش هم حتما پرهیز کنید، این کار به دستبافته شما آسیب می‌زند.