توصیههایی برای نگهداری فرش
نگهداری فرش و سالم نگه داشتن آن برای سالهای سال نیازمند رعایت کردن جندین توصیه ساده است. در این گزارش تورج ژوله، محقق و پژوهشگر فرش دستبافت توصیههای جالبی برای خرید و نگهداری فرش میکند.
«برخی فرش را به عنوان کفپوش خانه و برخی به عنوان تابلوی تزیینی میخرند. اما در هر صورت برای افزایش دوام و عمر فرش رعایت برخی نکات همواره لازم است حتی صادرکنندگان و فروشندگان عمده فرش هم که مجبورند برای مدتی تعداد زیادی فرش را در انبارهای خود نگهداری کنند.
همچنین موزههایی که فرشهای قدیمی و کهنه را نگهداری میکنند ملزم به رعایت بسیاری از نکات خاص برای حفظ و تضمین سلامت فرش هستند.
سعی میکنم کلیاتی که برای نگهداری و استفاده فرش رعایت آنها لازم است اشاره کنم:
۱- هنگام خریدن قالی برای هر اتاق یا محل مورد نظرتان دقت کنید اندازه فرش بزرگتر نباشد چرا که مجبور خواهید شد لبههای فرش را تا بزنید که به مرور کنارههای فرش دچار کیس یا ترک خوردگی میشوند.
توصیه میکنم اندازه فرش کمی کوچکتر از مساحت اتاق باشد زیرا عموما در کنار اتاق و مقابل دیوار، صندلی، کمد و سایر وسایل خانه قرار میگیرد که فشار دایمی پایههای آن باعث ساییدگی و سوراخ شدن حاشیههای کناری فرش میشوند.
تحربه ثابت کرده که مفروش کردن اتاق با قالیهای کوچکتر باعث زیبایی بیشتر میشود. به عنوان مثال برای اتاق پذیرایی با ابعاد ۳/۵ در ۲/۵ با یک فرش با ابعاد ۲*۳ بسیار زیباتر خواهد بود و البته دوام فرش هم بیشتر خواهد شد. حتی در اتاقهایی که تخت و کمد لباس قسمت زیادی از فضا را اشغال کرده باشد با قالیچههای ذرع و نیم و حداکثر دو ذرع بهتر و زیباتر میتوان آنجا را مفروش کرد.
۲- زمینی که فرش بر روی آن پهن میشود نباید با مواد گچی یا آهکی ساخته شده باشد. توصیه میکنم کف زمین توسط سنگ یا سایر کف پوشهای دیگر همچون سرامیکهای جدید پوشیده شوند و بهتر است لای درزها و شکافهای سنگها و سایر کف پوشها کاملا پوشیده و مسدود شود تا محل زندگی حشراتی مانند بید نشود.
حتی بهتر است رنگ کف پوش اتاقها سفید و روشن باشد. حشراتی مانند بید در مکانهای تاریک و سطح تیره بهتر خود را مخفی میکنند. در انبارهای بزرگ فرش بهتر است هر چندماه یکبار تمام سطح زمین توسط مواد ضدعفونی کننده مانند د.د.ت یا اسپریهای مخصوص ضدعفونی شوند.
۳- حتی الامکان از پهن کردن فرش بر روی موکت یا سایر کف پوش های لاستیکی خودداری شود. الیاف موکت در مجاورت الیاف پشم مکان خوبی برای زندگی انواع حشرات هستند.
۴- چنانچه از چند تخته فرش برای مفروش کردن اتاق ها استفاده می کنید باید به نحوی آنها را پهن کنید که لبه ها یا قسمتی از آنها بر روی هم قرار نگیرد. این کار باعث حرکت و کیسی فرش می شود. رعایت این کار حتی در مورد فرش های ماشینی هم توصیه می شود.
۵- از آویختن فرشهای تمام ابریشم بر روی دیوارهای گچی پرهیز کنید. استمرار در مجاورت ابریشم و گچ باعث پوسیدگی ابریشم می شود. این کار به ویژه در مورد قالیچه های تصویری و گران قیمت که فقط برای تزیین و نمایش به دیوار آویخته می شوند و معمولا ابریشم هستند توصیه می شود.
۶- از قرار دادن اجسام سنگین همچون مبل، میز، صندلی، گلدان و … به طور مستقیم بر روی فرش باید پرهیز کنید. این اجسام سنگین بر اثر فشار زیاد و مستمر بر روی یک قسمت از فرش باعث می شود تا پرز فرش در آن قسمت خوابیده شود و پش از مدتی بر اثر فشار زیاد سوراخ شود. حتی الامکان سعی کنید از زیرپایه، قطعهای لاستیکی یا چیزی شبیه به آن است که از فشار مستقیم به فرش جلوگیری می کند استفاده کنید.
۷- نباید فرش را در محل تابش مستقیم نور خورشید قرار داد به ویژه برخی از قسمتهای فرش که در جلوی پنجرهها قرار دارد همواره ساعات مشخصی از روز نور خورشید در یافت می کنند. این کار باعث رنگ پریدگی همان قسمت از فرش میشود. بهتر است محل های آفتابگیر در فرش را با روانداز نخی یا کتان پوشاند.
۸- بهتر است هر چند مدت فرش را در محل خود جابجا کرد تا قسمت هایی که مقابل در یا ورودی اتاق قرار دارند بیشتر پاخور و ساییده می شوند بصورت یکنواخت در فرش باشد.
۹- گرچه نور مستقیم برای مدت طولانی موجب پریدگی رنگ آن میشود اما لازم است که هر چند وقت یکبار مثلا ۶ ماه یکبار فرش را از اتاق بیرون برد و در معرض جریان هوا قرار داد و به اصطلاح فرش را هوا داد.
مدت این کار نصف روز است. آفتاب دادن پشت فرش بسیار مهم است چراکه معمولا پشت فرش محل مناسبی برای زندگی موریانه و بید و حشرات موذی است. این کار عمر فرش شما را بیشتر می کند.
در بخش بعدی به ادامه توصیه هایی مهم برای نگهداری فرش خواهیم پرداخت.
