بودجهای که آب میرود
بودجهای که برای توسعه فرش دستبافت در سال ۱۴۰۲ پیشبینی شده رقم ۳ میلیارد تومان است، بودجهای که به یکباره و به خطر سوءمدیریت آب رفته است. این درحالی است که در دهه گذشته این رقم چندین برابر بوده است.
بودجه ۳ میلیاردی که برای توسعه فرش دستبافت پیشبینی کردهاند گذشته از اینکه درمقابل بودجه سایر سازمانها بسیار ناچیز است زمانی که قرار است تخصیص پیدا کند رقمش به زیر ۲ میلیارد تومان میرسد!
فرش دستبافت که در دهه ۷۰ شمسی بطور میانگین سالانه ۲ میلیارد دلار صادرات داشت و پس از نفت دومین کالای صادراتی ایران بود با مشکلاتی همچون سوءمدیریت، بیتجربگی در اداره بازار بینالملل، تحریم و … دچار افول شد. این ضعف با مدیریتی از جامعه فرش تا حدی قابل جبران بود ولی مسئولان دغدغهای برای رفع این مشکل و تعیین مدیری کارآمد نبودند.
انتخاب روسای دو دوره گذشته نشان میدهد، کسانی که برمسند ریاست مرکز ملی فرش تکیه زدهاند هیچ سر رشتهای از فرش نداشته و ندارند و همین معضل منجر به تحلیل رفتن بودجه توسعه و ترویج فرش دستبافت شده است.
مرکز ملی فرش به عنوان متولی فرش دستبافت گذشته از اینکه باید در حوزه فرش از محققان و مروجان آن حمایت مالی کند از سوی دیگر برای توسعه بازارهای داخلی و خارجی و بازشناسایی فرش دستبافت فعالیت مثمرثمری داشته باشد. تسهیل شرکتکنندگان در نمایشگاههای خارجی نیز جزو وظایف همین مرکز است که باید قید همه آنها را زد چراکه با بودجه ۲ -۳ میلیاردی در این برهه که درگیر تورم بسیار بالایی هستیم شاید بتوان از چند تحقیق و نشر یک کتاب بهره برد! البته باید اشاره کرد عامل سقوط بودجه توسعه فرش دستبافت، رییس کنونی آن است که نتوانسته برای افزایش یا دستکم حفظ بودجه سال گذشته تلاش کند.
فروغ اسماعیلی، معاون اسبق مرکز ملی فرش در گفت و گو با «گلچه» و انتقاد به عملکرد ضعیف مرکز ملی فرش در طول چند سال گذشته میگوید: «متاسفانه مرکز ملی نتوانسته بودجههای سال گذشته را به درستی عملیاتی کند و این سقوط بودجه با توجه به تورم دستکم ۲۰ درصدی مربوط به این است که متولی فرش دستبافت نتوانسته تبلیغ یا برگزاری نمایشگاه، حمایت از تورهای خارجی برای جذب مشتری، حمایت از طرحهای پژوهشی و … داشته باشد.
با توجه به آمار بانک مرکزی سالانه شاهد تورم ۲۰ درصدی هستیم یعنی اینکه بودجه هم باید ۲۰ درصد افزایش داشته باشد ولی میبینیم که بودجه مرکز ملی سال به سال کاهش مییابد، خب این نشان میدهد مرکز ملی گزارش عملکرد درستی نداشته و نتوانسته وزارتخانه را مجاب به افزایش بودجه کند.»
وی در ادامه میافزاید:«مرکز ملی وظیفه دارد در بحث طراحی و نشر بروشور و کاتالوگ برای معرفی فرش ایرانی، ساخت تیزرهای تبلیغاتی، برگزاری نمایشگاههای داخلی، حمایت از پژوهشگران و پایاننامههای دانشجویان حوزه فرش، پرداخت یارانه نمایشگاههای داخلی و خارجی، تجهیز مدارس و دانشگاهها در رشته فرش فعالیت کند ولی با این بودجه مطمئنا هیچکدام از این موارد انجام نخواهد شد.»
اسماعیلی با اشاره به کاهش تدریجی بودجه توسعه فرش دستابفت از اوایل دهه ۹۰ تاکنون خاطرنشان میشود: «در دوره آقای علیخانی بودجه توسعه فرش دستبافت به ۲۷ میلیارد تومان رسید، در دوره آقای کارگر به ۱۳ میلیارد و اکنون به ۳ میلیارد رسیده است که میتوان گفت یعنی مرگ حمایت از هنر قالیبافی. این قصور متوجه رییس مرکز ملی فرش است که گذشته از اینکه نتوانسته با نمایندگان مجلس وارد رایزنی شود حتی نتوانسته با بدنه وزارت صمت برای افزایش این بودجه ارتباط بگیرد.»
گفتنی است با توجه به شدت گرفتن نارضایتی از مرکز ملی فرش و قطع ارتباط برخی از اتحادیههای فرش با این مرکز، زمزمههای تغییر در مدیریت مرکز ملی فرش به گوش رسیده است و اهالی فرش مننتظر تغییری مثبت و روی کار آمدن مدیری توانمند و آشنا به فرش هستند.