آشنایی با دستبافته های ایل نفر

از دستبافته های ایل نفر چه می دانید؟ ایلی که آن را از ایلات خمسه استان فارس به حساب می‌آورند و در فرشبافی و گلیمبافی هنرمندانی ممتاز هستند.

در همریختگی نظام ایلی و پراکنده شدن تیره‌های ایل نفر اسباب تشخیص ویژکی‌های بافندگی گروه‌های بافنده را در هم ریخته و از دسترس دور کرده است. جز آنجه به «دولخانی» شناخته شده دیگر دستبافته‌های این ایل، نفر مطلق خوانده می‌شود.

برای تشخیص و تفکیک این دستبافته‌ها علت‌ها و پدیده‌های دیگر را باید جست و در میان نهاد. این کار دیگر شدنی نیست. خاستگاه قومی و سنتی دستبافته‌ها به همراه زندگی بافندگان در هم ریخته، نظام طایفه‌ای نقش‌ها و اسلوب‌ها، گسسته گشته و نمونه‌های بایسته در دسترس نمانده است.

جز این در امکان نمی‌آید که به تبع متفرق شدن مردمان نفر در شمال و جنوب فارس، دستبافته‌های ایل نفر به دو گروه کلی و کما بیش متمایز تقشیم می‌شود.

گروه شمالی که تا اندازه‌ای زیر نفوذ و تاثیر نقش‌های لری و ‌قشقایی و باصری است و گروه جنوبی که از مکتب قالیبافی ایلات عرب و سنت‌های لری متاثر است.

آنچه از گروه شمالی در دهستان‌های مشهد مرغاب، رامجرد و مرودشت بافته شده و آنچه از نفر جنوبی است در دهستان‌های درز و سایه‌بان و‌ صحرای باغ لارستان. در حوزه شمال، تشخیص تیره‌های بافنده اصلا امکانپذیر نیست و در حوزه جنوب تنها ویژگی‌های بافته‌های دولخانی شناخته شده و چگونگی کارهای تیر لر نفر بر ما پوشیده مانده است.

همچنین است چگونگی دستبافته ‌های گروه‌هایی که به ایل قشقایی پیوسته‌اند و‌ آنهایی که در کنار باصری‌ها بافته شده است.

زنان نفر در قالیبافی و گلیمبافی دستی دارند و‌ قالی- خورجین‌های کهن نفر شمالی از  ممتازترین قالی- خورجین‌های فارس بشمار می‌آید. از بارزترین نقشمایه‌های خاص نفر ترنج مخصوص قالی- خورجین‌های نفر است با مرغان دم گره خورده خاص نقش میان ترنج چهار مرغ دولخانی و گلبوته‌های سه شاخه‌ای که گلی درشت و سه گوشه و پیکان‌سان بر تارک آن است.

طرح و نقش گلیم‌های نفر به سبک لری نزدیکتر از سبک قشقایی است و تمامی به طرح لچک – ترنج با ترنج‌هایی که چون ترنج‌های لری اضلاع پهن پلکانی دارد.

آشنایی با دستبافته های ایل نفر

گلیمبافی در حوزه نفر شمالی متمرکز است و جنوبی‌ها گلیم ندارند. بر خلاف دیگر جاهای فارس، جانورنگاری در فرشبافی ایل نفر بسیار اندک است و تقریبا محدود به همان مرغ‌های چهارگانه‌ای که خاص نقش میان ترنج خورجینک‌های دولخانی است و مرغ‌های دم کره خورده که جز در ترنج قالی خورجین‌های نفر شمالی آنها را جای دیگر نمی‌توان یافت.

آشنایی با دستبافته های ایل نفر

از دستبافته ‌های ایل نفر دستبافته های گره بافته و گلیمی  اندک است و کمیاب. این کمیابی نتیجه کمی تولید است که به ظاهر در ایل نفر پیوسته اختصاص به چند گره بافته انگشت‌شمار داشته و بیشتر هم به قالیچه و قالی- خورجین‌‌ بافی محدود بوده است.

آشنایی با دستبافته های ایل نفر
گلیم ایل نفر

به رغم محدودیت دامنه فرشبافی، رنگ‌آمیزی بیشترین دستبافته ‌های ایل نفر غنی و پربار است و بهره‌مند از شادابی و سر زندگی. همه دستبافته‌ه ای گره بافته نفر تمام پشم و دو پود است و بیشترین هم گره نامتقارن دارد.

 

برچسب ها

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن