موزه فرش باکو، نخستین موزه فرش دنیا

موزه فرش باکو را باید نخستین موزه فرش در دنیا دانست؛ موزه‌ای که در واقع در منطقه آذربایجان که زمانی جزو کشور اتحادیه جماهیر شوروی بود. این موزه غنی ۱۳ مارس سال ۱۹۶۷ یعنی ۵۵ سال پیش راه‌اندازی شد.

در این موزه فرش و گلیم و سایر دستبافته‌های منطقه جمهوری آذربایجان که برخی از آنها قدمتی قابل توجه دارند و البته نمونه‌های دوره معاصر نیز چینش شده‌اند در معرض نمایش قرار گرفته‌اند.

باید گفت اهمیت به این هنر-فرهنگ از سوی مسئولان و حتی مردم این کشور باعث شد که قالی و قایلبافی جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی بشری در سیاههٔ یونسکو ثبت شدند.

آقای انار کریمف، وزیر وزیر فرهنگ آذربایجان دربارهٔ اهمیت فرش در آذربایجان می‌گوید: «فرش ‌‌آذربایجان نمود فرهنگ و قومیت ماست. میراثی است که در طول سده‌ها، نسل به نسل از نیاکان ما به ما رسیده است. فرش در تمامی خانه‌های آذربایجان پیدا می‌شود و همین موضوع آن را به بخش جدایی‌ناپذیری از فرهنگ و سبک زندگی ما تبدیل کرده است.»

در این باره خانم  شیرین ملیکووا، مدیر موزه فرش باکو در تشریح نقوش فرش‌های این موزه چنین می‌گوید: «از روی نقوش و تزئینات می‌توان گفت هر فرش‌ متعلق به چه دورهٔ تاریخی است، این طرح‌ها معنای عمیقی دارند و اگر بتوانید نقوش آنها را به‌درستی بخوانید می‌توانید ویژگی‌های خاص هر دورهٔ تاریخی را نیز در آنها پیدا کنید.»

فرش‌پژوهان عنوان می‌کنند امروزه هفت سبک مختلف فرشبافی در آذربایجان شناخته شده است که هر کدام سنت و الگوی خاص خود را دارند.

باید اشاره کنیم که موزه فرش باکو در حال حاضر یکی از جذابیت‌های گردشگری این کشور بخصوص شهر باکوست و پیش از شیوع کرونا هر ساله صدها هزار توریست از این موزه دیدن می‌کردند.

این موزه همچنین چندین کارگاه‌های آموزشی، پژوهشی و فرهنگی نیز دارد که در آنها نشست‌های تخصصی و نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزار می‌شود. موزه ملی فرش باکو جذابیت خاصی برای گردشگران خارجی و بومی دارد.