با قالی‌های پولونز آشنا شوید
از قالی های پولونز چه می‌دانید؟ قالی‌های ابریشمین و گلابتون بافت که در مرکز برخی از آنها عقاب‌های خاصی بافته شده‌اند.
برای شناختن قالی های پولونز ابتدا باید درباره آنها، محل بافت‌شان و دلیل بافته شدن‌شان بگوییم. قالی و گلیم ابریشمی گلابتون بافت کاشان در دوران شاه عباس اول چنان شهرت جهانی یافت که پادشاه لهستان «سیگیسوند واسای سوم» به «صفر موراتویچ» ارمنی که بازرگانی سرشناس بود دستور داد تا از ورشو به کاشان برود و تعدادی قالی و قالیچه ابریشمین با نماد «عقاب واسا» سفارش بدهد و تا اتمام کار آنجا بماند و بر بافته شدن قالی‌ها نظارت کند.
تاکنون ۸ فرش، جملگی ابریشمی گلابتون بافت که یقین است برای این پادشاه لهستانی بافته شده‌اند شناسایی شده‌اند که ۵ قطعه آنها گلیمبافت است و در مرکز سه تای آن عقاب‌های علامت سلسله واسا بافته شده‌اند.
وجود نشان سلطنتی این دستبافته ها سبب گشت که مدتی بافت لهستان انگاشته شوند و به همین دلیل «پولونز» نامیده شدند. رنگ‌ها و شیوه رنگ‌آمیزی این فرش‌ها و نیز سبک نقش‌پردازی آنها کاملا متمایز از دیگر فرش‌های ابریشمین کاشان در اواخر سده دهم شمسی است.
رنگ‌های تابناک و ملایم صورتی و گل‌بهی، نارنجی، قهوه‌ای روشن، نخودی و سبز زمردین و آبی فیروزه‌ای و قرمز روشن گل اناری و بویژه به کار نیامدن رنگ لاکی ارغوانی مخصوص کاشان و نقش‌پردازی به نسبت ساده‌تر و بر کنار از پیچیدگی‌ها و ریزه‌کاری‌های افشان و در هم تنیده گل و گیاهی، وجود تمایز فرش‌های این گروه است.
البته هویت ایرانی این دستبافته‌های فخیم همچنان محفوظ مانده و انواع گل‌های شاه عباسی و خصوصا گل شاه عباسی اناری در اغلب آنها پراکنده است. محبوبیت این فرش‌ها در دربارها و نزد شاهزادگان و اشرف‌زادگان اروپایی چنان بالا گرفت که کارخانه‌های قالیبافی کاشان و اصفهان به تولید کم و بیش انبوه فرش‌هایی به همان سبک و سیاق پرداختند و روانه بازارهای اروپایی کردند. تاکنون بیش از یکصد قالی و قالیچه و گلیم و چند گلیم ابریشمی از این گروه شناسایی شده‌اند.
موزه فرش ایران هم ۶ قالیچه و یک قالی ۷۳ متری از این شمار در خزانه و نمایشگاه خود دارد که قالیچه‌ها جزو مجموعه فرش هایی بوده که در سال ۱۳۵۶ از جان دی راکفلر خریداری شد. یکی از این قالیچه‌ها پیشتر جزو مجموعه شاهزاده دورا در شهر رم بوده است.
