نقش آستر در شناسایی محل بافت خورجین
شیوه طراحی و رنگآمیزی آستر از جهت شناسایی محل بافت خورجین اهمیت بسیار دارد چراکه اسلوب گرهزنی و رنگ پود قالی – خورجین بر خلاف قالی و قالیچه وسیله مطمئنی برای شناسایی تیره و طایفه بافنده نیست.
این نیز بدان سبب است که روش بافت خورجین بسیار متنوعتر از روش قالیبافی است و فراوان است قالی – خورجینهایی با گره متقارن و پود به مثل نارنجی از تیره و طایفهای که قالیچههایش را با گره نامتقارن و پود قرمز رنگ بافتهاند.
سبب دیگر ممکن است آن باشد که در خورجینبافی عامل تفنن و سلیقه شخصی و استقلال بافنده بیشتر از قالیبافی است و بیشترین خورجینها دستبافته زنان ودخترانی است که قالی و قالیچه را با همکاری و بسا که دستور دیگران میبافند ولی در خورجین بافی استقلال دارند.
گلیم قالی – خورجین قشقایی بر خلاف گلیمبافی خورجینهای لری بطور عمده منقش نیست و کف ساده است و بعضا محرمات باریک با نوارهای رنگارنگی که در جهت افقی امتداد مییابد و جز آن نقشمایه دیگری ندارد.
در آسترهای گلیمی کف ساده که همواره از پشم است رنگ متداول و غالب قرمز تیره است و پس از آن طلایی سبز و لیمویی، رنگهای آبی و سفید برای رنگآمیزی گلیمهای کف ساده اصلا بکار نمیآید و اگر نمونهای یافت شود یگانه و استثنایی است.
همطراز شیوه گلیمبافی از جهت شناسایی منشا اسلوب بافت بند و چفت و جابندهای مشبک و نیز شبکهزنی خورجین اهمیت دارد. جابندهای مشبک یا قفل قالی – خورجینهای قشقایی بیشتر به نقش محرمات جناقی باریک است و هر قطعه مستطیلی که میان دو شکاف قرار میگیرد دورنگ متفاوت با قطعات همجوار خود دارد.
شبکهزنی همواره روش خاصی که به آن « ششه درمه » میگویند بافته میشود، آنچنانکه ترکیب رنگآمیزی پشت هر قطعه برعکس روی آن است چون هر رنگ پود در یک سمت رو و در سمت دیگر زیر میافتد. در بعضی خورجینهای شبکههای محرمات جناقی در فاصله دو ردیف گره بافته پرزدار به نقش شطرنجی راست گوش قرار میگیرد که در سر و ته قالیهای قشقایی، لری، بهارلو، اینالو، ایلات عرب و حیات داودی نیز غالبا بافته میشود.
در نمونههایی اندک این دوردیف زنجیره راست گوش از جنس قالی گره بافته نیست و به همان اسلوب ششه درمه بافته میشود.