روزگار ناکوک قالیبافان زنجان
صنعت قالیبافی زنجان بحران‌زده است همچون استان‌های دیگر چراکه قالیبافان و آنهایی که کارگاه بافندگی دارند زیر بار گرانی مواد اولیه به ستوه آمده‌اند.
استان زنجان از قدیم الایام ظرفیت بالایی در زمینه تولید فرش دستبافت داشته و دارد، اما اکنون اوضاع صادرات فرش دستبافت با مبدا تولید زنجان، شایسته این استان نیست و صنعت فرش در حال گذراندن بحرانی است که علاوه بر رکود در بخش تهیه مواد اولیه، تولید و صادرات، بر اقتصاد فعالان این عرصه اعم از تجار، فروشندگان و حتی قالیبافان نیز تاثیر منفی گذاشته است.
به گزارش تسنیم، زنجان به عنوان قطب صنعت نساجی شناخته شده است اما برای تهیه مواد اولیه تولید فرش، وارد کننده پشم و ابریشم است و همه اینها در حالی است که در این استان ظرفیت تولید مواد اولیه وجود دارد. کوتاهی و نبود حمایت مسئولان تنها به مسئله واردات مواد اولیه محدود نمی‌شود، از کم بودن دستمزد قالیبافان و عدم همکاری دولت برای بیمه این اقشار تا مرحله تکمیل، فروش و صادرات ناقصی که بعضا با اسم خود استان انجام نمی‌شود همگی از مشکلاتی هستند که جای بحث در آنها زیاد است.
موضوعی که باید بررسی شود این است که چرا مسئولان اقدام مثبتی برای تهیه مواد اولیه در استان انجام نمی‌دهند درحالی که زنجان ظرفیت مناسبی برای تولید فرش دستبافت دارد، چرا بازاریابی خارجی در این زمینه اینقدر ضعیف است؟
به گفته سیدمحسن جعفری، رییس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان در بحث تولید عوامل مختلفی دخیل هستند. اخیرا به علتشیوع بیماری کرونا قالیبافان و کارفرماها در قسمت کارگاه‌های متمرکز تمایلی به فعالیت ندارند اما جدا از این بحث، تولید فرش کشور و استان نسبت به سال‌های قبل کاهش پیدا کرده که عمده علت آن کاهش صادرات فرش دستبافت است.
وی با بیان اینکه تحریم‌های ناشی از جدایی آمریکا از برجام علت کاهش صادرات است، تصریح کرد: کشور آمریکا بزرگترین مصرف‌کننده فرش ایران بود که با شروع دوباره تحریم‌ها بازار فروش کاهش پیدا کرد و هم اکنون اگر صادراتی هم داشته باشیم به روش غیرمستقیم و توسط تجار کشورهای دیگر و با نام آنها میسر می‌شود. جدا از این موضوع مشکل نقل و انتقالات ارز که از طریق سیستم بانکی قابل انجام نیست یکی دیگر از مشکلات سد راه تجار است کار صادرات را دشوار کرده است.
رییس اداره فرش سازمان صمت استان زنجان در ادامه افزود: در حوزه ابریشم کمبود مواد اولیه داریم. عمده ابریشم مصرفی صنعت قالیبافی بصورت وارداتی تامین می‌شود که با افزایش قیمت ارز نهایتا قیمت تمام شده فرش افزایش پیدا کرده و توان رقابتی ما را در بازار کاهش داده است. در استان ما و در شهرستان طارم ظرفیت تولید ابریشم وجود دارد و با توجه به نیاز کشور برای این کار توجیه اقتصادی هم وجود دارد، اما متولی این امر سازمان جهاد کشاورزی است که موضوعی زمانبر است و متاسفانه تاکنون اقدامی انجام نشده است.
وی در ادامه گریزی به بحث مشکلات قالیبافان در بیمه و دستمزد زد و عنوان کرد: مشکل بیمه قالیبافان در بخش تامین اعتبار آن است، سهم دولت در حق بیمه ۲۰ درصد است که در صورت پرداخت تامین اجتماعی اقدام به بیمه می‌کند اما در این سال‌ها با افزایش دستمزد قالیبافان که به طبع باعث افزایش حق بیمه آنها می‌شود بودجه دولت برای بیمه ثابت بوده که در نتیجه تا امروز باعث شده عده کم‌تری بتوانند از بیمه تامین اجتماعی که حق آنان است استفاده کنند.
جعفری به راهکار ارائه شده برای مشکل بیمه اشاره کرد و تشریح کرد: با توجه به طولانی شدن مشکل و اینکه بیمه به عنوان یک پشتوانه در این قشر محسوب می‌شود تفاهم‌نامه‌ای با بیمه عشایری روستایی بسته شده که برای افرادی که سن آنها نزدیک ۵۰ سال است امکان بیمه عشایری روستایی ایجاد شود چرا که بعد از ۵۰ سال تامین اجتماعی دیگر پوشش نمی‌دهد و فعلا به عنوان راهکار این روش درنظر گرفته شده است تا زمانی که بودجه دولت تامین شود.
با تمام آنچه که گفته شد، فعلا هیچ راهکاری برای بهبود اوضاع نابه‌سامان صنعت قالیبافی وجود ندارد و بنظر می‌رسد مسئولان شرایط موجود را پذیرفته‌اند و فکری برای برطرف کردن مشکلات، حتی در وسعت کم و تولید مواد اولیه که ظرفیت آن در استان وجود دارد و خود برای استان سودآور است را نیز ندارند. گویا مشکلات با پاک کردن صورت مسئله برطرف شده‌ند و دولت نیز بعد گذشت سال‌ها برنامه‌ای برای تامین بودجه بیمه قالیبافان ندارد. امید است این گزارش تلنگری برای مسئولان امر باشد تا شاید با برنامه‌ریزی در بلند مدت حال صنعت بحران‌زده قالیبافی استان هم بهبود یابد هرچند این امید بیهوده‌ای است
