روزگار ناکوک قالیبافان آذربایجانی
هنر، صنعت فرش علی‌رغم ظرفیت فوق‌العاده اقتصادی و تجاری، اما این روزها گره به کارش افتاده و نمی‌تواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد و نیازمند یاری مسئولان است.
سخن از هنرهای دستی آذربایجان به میان می‌آید، هنر فرش مثل ستاره‌ای می‌درخشد، رنگ و بافت و تنوع طرح‌های فرش تبریز روشنایی بخش هر چشمی است. روزگاری، صادرات فرش دستباف، حرف اول را بعد از نفت در ایران به ویژه خطه آذربایجان می‌زد و سهم عمده‌ای در اشتغال زایی داشت، در بیشتر روستاها و حتی شهرهای استان آذربایجانشرقی، مردم با پناه بردن به دار قالی، زندگی خود را می‌چرخاندند، اما گویا صنعت فرش یارای آن را ندارد که گلیم خود را در وضعیت کنونی از آب بیرون بکشد و نیازمند یاری مسئولان است
طراحی و بافت فرش، هنری است که از ذوق و خلاقیت طراحان فرش نشأت می‌گیرد، به نظر می‌آید یک چالش مهم در این حوزه، موازی کاری چند دستگاه است که باعث شده هنرمندان آنگونه که باید به نتیجه نرسند. باید واقع بینانه به هنر فرش نگاه کرد، چرا که با رونق دوباره این هنر ـ صنعت آذربایجان، می‌توان در حوزه اقتصاد نقش مهمی ایفا کند.
علی وندشعاری، استاد دانشگاه هنر تبریز درباره وضعیت ناخوشایند قالی آذرایجان می‌گوید: از زمان صفوی تاکنون که کمال‌الدین بهزاد که به عنوان رئیس کتابخانه سلطنتی منصوب شد، طراحی قالی جزو زیرمجموعه تولیدات هنری دربار بود. تبریز، بنیان هنری دارد و اثر آن را امروز هم مشاهده می‌کنیم و ریشه‌دار در تاریخ دارد. تعداد هنرمندان صاحب سبک تبریز در طراحی فرش با کل هنرمندان کشور برابری می‌کند.
وی همچنین با اشاره به تأثیر گسترش فرش‌های ماشینی در بعد هنری طراحی فرش تصریح کرد: ما ابزار را مخالف حوزه هنر نمی‌بینیم، در زمان صفوی روی کاغذ پوستی با گرد زغال طراحی می‌شد اما امروز با وجود ابزارهای مختلف، شاید طراحی آن طرح‌ها اتفاق نمی‌افتد.
وندشعاری در بخش دیگری گفت: نظام آموزش عالی، مواد و صادرات و عدم تخصص‌گرایی در مدیریت فرش از عمده مشکلات این هنر صنعت است، در گذشته مدیر هنرمند متعهد متخصص نداشتیم، اما با گذشت بیش از ۴۰ سال، به حد کافی دارای نیروی انسانی متخصص هستیم.
رئیس دانشکده فرش دانشگاه هنر تبریز با اشاره به اینکه آینده فرش از دانشگاه هنر می‌گذرد، اذعان داشت: در طول ۲۵ سال که رشته فرش به صورت آکادمیک تدریس می‌شود، بازخورد آن را در فرش ماشینی دیدیم و دانشجویان هنگام تحصیل با بازار فرش دستبافت همکاری دارند.
