چادر شببافی را بهتر بشناسیم
از چادر «شببافی» چه میدانید؟ این دستبافته زیبا و بیبدیل که در چندین استان ریشه دارد به تازگی نامزد ثبت جهانی شده است. روستای قاسمآباد در گیلان میزبان تیم ارزیابان سوزای جهانی صنایع دستی است.
چندی پیش تیمی ارزیاب شورای جهانی صنایع دستی برای بررسی این اثر قدیمی استان گیلان به قاسمآباد رودسر آمدهاند و گذشته از شگفتزده شدن از این دستبافته خوش رنگ، عنوان کردهاند این دستبافته یکی از زیباترین دستبافتههایی است که تاکنون دیدهاند.
تاریخچه چادرشببافی
چرا به این دستبافته که شباهتی هم به چادر ندارد به این اسم مشهور است؟ پژوهشگران این حوزه میگویند این محصول دستکم ۶۰۰ سال در ایران قدمت دارد و کاربرد آن به عنوان روانداز بوده و چون شبها مورد استفاده قرار میگرفته به همین اسم معروف شده است.
چادر شب در شهر رودسر استان گیلان، شهرهای رامسر، آلاشت، لفور، هزار جریب استان مازندان و برخی روستاهای یزد بافته میشوند. اما منحصر به فردترین این دستبافتهها متعلق به گیلان است.
چادرشب در گیلان ابتدا با ابریشم مرغوب ایرانی بافته میشد ولی به مرور با نخهای دستریس یا پنبه در بافت آن بکار رفت. در حال حاضر این دستبافته در ۲ نوع چهارخانه و یکرنگ تولید میشود.
مشخصات چادر شببافی
باید گفت چادر شب در نسل جوانتر گیلانیها ساده و چهارخانه با نقوشی هندسی و کاربردهایی همچون دستمال و بقچه و روتختی بافته میشود.
چادرشب معمولا در عرض ۲۰ تا ۳۵ سانتیمتر و طول ۲ تا ۲ متر و نیم بافته میشود. باید به این نکته اشاره کرد که چادرشب در برخی مناطق دیگر بصورت مربعهای ۲ در ۲ متر تولید میشوند ولی از نظر زیبایی چادرشب قاسمآباد گوی را از بقیه رقیبان خود ربوده است.
رنگ اصلى زمینه چادر شبها معمولاً قرمز است. البته متن بنفش و سبز نیز به مقدار بسیار کم در منطقه قاسم آباد بافته مى شود. طرح هاى کار شده روى چادر شب هندسى بوده ورنگهاى سفید، سبز، نارنجى، زرد ، صورتى، آبى و قرمز در ترکیبهاى هماهنگ در آن استفاده شده است.
برای بافت یک چادرشب زنان، بافندههای آن اگر روزی ۲ تا ۳ ساعت کار کنند یکماه زمان برای اتمام بافت صرف میشود.
چادرشب با تقسیم توپ پارچه به ۶ قسمت و دوختن آنها به یکدیگر تهیه مىشود. اهالى قاسم آباد براى حفظ آداب و رسوم محلى بخصوص پوشیدن لباس هاى سنتى و برگزارى مراسم عروسى، بسیار کوشا هستند. علاوه بر قاسم آباد در بى بالان و گزافرود در ۲ کیلومترى جنوب غربى بخش کلاچاى بافت چادرشب به صورت خانگى مرسوم است.
روستای قاسم آباد چابکسر از توابع شهرستان رودسر به علت رواج چادرشب بافی در منطقه و ویژگیهای آن و همچنین اشتغال بیش از ۶۰۰ نفر از بانوان این روستا در این رشته صنایع دستی، به عنوان روستای ملی چادرشب بافی ثبت شده که این امر موجب شده، هنرمندان با انگیزه بیشتر و همچنین با برند ملی فعالیت کنند.