پررنگ شدن سیطره فرش افغان بر بازار ایران
فرش افغان خیلی بیشتر از آنی که فکرش را بکنیم جای فرش ایرانی را در فروشگاهها و خانههای ایرانیان گرفت. فرش های رنگین و در نگاه اول جذاب و پر زرق و برق که پس از چند سال به چنان وضعیتی دچار میشوند که نمیتوان اسمش را قالی دستبافت گذاشت.
بیشتر از یک دهه است که قاچاق فرش نه چندان با کیفیت یا بهتر است بگوییم بیکیفیت افغانستانی به شهرهای شرقی به ویژه مشهد رواج یافته است و شاید کمتر کسی فکرش را میکرد که این فرشهای بیکیفیت همچون یک ویروس جهنده بازارهای ما را فرا بگیرد. دستبافته هایی که نه از کیفیت رنگ منطقی و مناسبی برخورداند نه کیفیت بافت و پشم.
اگر از تقلب در گرههای این فرشها و رنگرزی بیکیفیت و پشم درجه چندم آن، بگذریم باید از سود زیادی که زنجیره قاچاقچی پر نفوذ و رابط و راننده و فروشنده فرش و … میبرند صحبت به میان بیاوریم و متضرر اصلی این زنجیره منحوس کسی نیست جز مصرفکننده!
متاسفانه بسیاری از فروشندگان فرش از بیاطلاعی خریداران سواستفاده میکنند و فرش های افغانستانی را به نام فرش ترکمن، فرش خراسان، فرش سلطانآباد و حتی فرش قشقایی قالب میکنند. پیگیری قاچاق فرش افغان و آسیب آن به هنر فرهنگ فرش ایرانی با سلسه گزارشاتی از سوی سایت پژوهشی و تحقیقی گلچه فرش چه در این جایگاه اطلاعرسانی و چه در مطبوعات و خبرگزاریها منتشر شده است اما گویا انگیزهای از سوی سازمان تعزیرات یا سازمانهای متولی حتی مرکز ملی فرش وجود نداشته و ندارد.
چندی پیش هم مرتضی حاجیآقا میری، رئیس کمیسیون فرش، هنر و صنایعدستی اتاق در رابطه با معضل قاچاق فرش افغانستانی اعتراض کرده است که قاچاق فرش افغانستان به ایران به تولید و بازار فرش دستباف ایران آسیب جدی میزند و برای همین کمیسیون فرش، هنر و صنایعدستی اتاق ایران و تشکلهای صنفی حوزه فرش در نشستی مشترک با پلیس امنیت اقتصادی میخواهند به راهحلی عملیاتی برای جلوگیری از قاچاق به کشور برسند.
وی عنوان کرده است که در حال حاضر فرش قاچاق افغانستانی در نمایشگاههای ایران و حتی در بازار و شبکههای اجتماعی صورت میپذیرد. البته تشکلهای صنفی سعی بر شناسایی این مسئله کرده ولی نیازمند همکاری با پلیس امنیت اقتصادی است.
سرهنگ حسن ولی، رئیس اداره مبارزه با قاچاق سازمانیافته و حفظ منابع ملی نیز هم گفته است باید برای حل مسئله قاچاق فرش به ایران چارهاندیشی کنیم و در این زمینه آماده همکاری با بخش خصوصی و فعالان حوزه فرش هستیم. همچنین برای برخورد بازدارنده در این حوزه با همه سیاستگذاران همکاری میکنیم.
چند سال است از پیگیری موضوع قاچاق فرش که دغدغه اهالی دلسوز فرش میگذرد و اظهار نظر رییس اداره مبارزه با قاچاق سازمان یافته و حفظ منابع ملی درباره چارهاندیشی این تصور را در ذهن علاقمندان به فرش و هنر ایرانی متبادر میکند که سالهای سال از بروز این پدیده میگذرد و حالا باید برای آن چارهاندیشی کنیم؟ چرا پس از فراگیر شدن فرش های افغان در بازار ایران به دنبال چارهاندیشی بیفتیم؟
سازمان تعزیرات، اداره گمرک و سازمانهای متولی سالهای سال در جریان قاچاق و باندهای نامآشنای آن هستند ولی چرا برای برخورد و توقف این فعالیت مخربانه وارد عمل نشدهاند سوالی است که پاسخش را باید مسولان متولی بدهند!