زیلوهایی که روی دست ماند

کرونا ضربه‌اش کاری‌تر از تحریم بود، زیلوها روی دست ماند و زیلوبافان را ناامیدتر از گذشته کرد.

یکی از زیلوبافان میبدی که ۳۰۰ میلیون تومان زیلو بافته بود برای شب عید، همه زیلوهایش ماند توی انبار تا روزی که معلوم نیست کرونا کی می‌رود پی کارش.

عبدالکریم غنی‌پور، مدیر تعاونی زیلوبافان میبد که سال‌های سال است در زمینه زیلوبافی فعالیت می‌کند از وضعیتی که کرونا بوجود آورده گلایه می‌کند. او می‌گوید شرایط زیلوبافان خوب نیست و از مسئولان و متولیان می‌خواهد تا به زیلوبافان که در شرایط اقتصادی بدی گرفتار شده‌اند، کمک کنند.

غنی‌پور با ابراز تاسف که چرا بی‌تدبیری باعث شد موکت و فرش ماشینی و کف‌پوش‌های مصنوعی جای زیلو و دستبافته‌های دیگر را بگیرد، عنوان می‌کند: زمانی کف بیش از ۶۰ درصد خانه‌های ایرانیان با زیلو و گلیم و نمد فرش می‌شد ولی حالا چه موکت و فرش ماشینی عرصه را بر ما تنگ کرده‌اند و متولیان صنایع دستی و فرش کشور به این موضوع و دغدغه‌های ما توجهی نمی‌کنند.

وی در ادامه افزود: زیلوبافی تا یکی دو دهه پیش به شدت کاهش یافته بود و از ۸۰۰ دستگاه به ۱۰ دستگاه کاهش یافته بود. روزگاری چرخ میبد با تولید و فروش زیلو می‌چرخید ولی در سال‌های گذشته نفس زیلوبافی به شمارش افتاده بود و خوشبختانه مردم برای احیای آن پای در میدان گذاشتند و اکنون بیش از ۲۰۰ دستگاه زیلوبافی در حال فعالیت است.

مدیر تعاونی زیلوبافان میبد با اشاره به شیوع کرونا در کشور و تاثیر آن بر تولید و فروش زیلو چنین می‌گوید: کرونا زمانی وارد کشور شد که بسیاری از کسب و کارها و تولیدکنندگان از جمله زیلوبافان خودشان را برای بازار شب عید آماده کرده بودند. به قول معروف وقت طلایی فروش بود که همه چیز خراب شد. یکی از زیلوبافان که بیش از ۳۰۰ میلیون تومان زیلو بافته بود برای فروش شب عید حتی نتوانست یک زیلو هم بفروشد. خب با این وضعیت بسیاری از کارگاه‌های ما تعطیل شدند و تولید از حرکت ایستاد.

البته برخی از زنان خانه‌دار میبدی مجبورند برای تامین مخارج و مایحتاج زندگی‌شان با دستمزد بسیار اندک زیلو ببافند. برخی دیگر می‌بافند ولی خریداری وجود ندارد و ما هم به عنوان شرکت تعاونی نمی‌توانیم از آنها خرید کنیم و شرمنده آنها هستیم.

به گفته غنی‌پور صادرات زیلو که معمولا بصورت چمدانی آن هم از سوی گردشگران خارجی صورت می‌گرفت با شیوع کرونا و اعمال قرنطینه به صفر رسیده است.

مدیر تعاونی زیلوبافان میبد با ابراز تاسف برای اینکه هنوز سرمایه‌گذاری در بخش زیلوبافی صورت نگرفته است و سرمایه‌ای نیز برای ارتقا، تولید و صادران وجود ندارد عنوان کرد: کشورهای عربی مقاصد خوبی برای فروش زیلو هستند ولی بازاریابی حرفه‌ای در این زمینه رخ نداده و متاسفانه کسی هم در این عرصه وارد نشده است. ما نیاز به حمایت برای تولید و فروش داریم.

وی از بیمه نشدن بافندگان زیلو نیز گلایه می‌کند: هیچ کدام از بافندگان مگر تعداد محدود و انگشت‌شماری فاقد پوشش بیمه‌ای هستند و در جواب بیمه شدن بافندگان زیلو چنین گفتند که باید بیمه قالی‌باف‌ها را قطع کنیم تا شما را بیمه کنیم؛ در حالی که ما هرگز راضی به چنین کاری نیستیم. از طرفی برخی نیز در پاسخ به چرایی و چگونگی بیمه شدن زیلوبافان پیشنهاد دادند تا از بیمه عشایر و روستایی استفاده کنیم که اینها هیچ کدام کمکی برای بیمه شدن زیلوبافان نیست.

وی که اقتصاد بیش از ۲۰۰ نفر از زیلوبافان را وابسته به این هنر- صنعت می‌داند، خاطرنشان می‌کند: دقیقا تا همین ساعت هیچ حمایتی از دولت مشمول زیلوبافان نشده است، مگر چند سری پیگیری از سوی میراث فرهنگی که آن نیز حمایتی مادی نبوده است، با این حال حمایت دولت در قالب ارائه تسهیلات کم بهره می‌تواند این فرش جهانی و بافندگان و شاغلان این صنعت را نجات دهد.

تنها مطالبه ما این است که نه پولی کمتر و نه پولی بیشتر، زیلوهایمان را بخرند یا وامی با بهره پایین بدهند تا مشکل ما تا زمان فروش دیگرمان در تابستان برطرف شود.

غنی پور در پایان با بیان این که زیلو، حرفه و هنر صنعت زحمت‌داری است، یادآور می‌شود: در حال حاضر بیمه و زحمت این صنعت جذب جوانان به آن را دچار چالش کرده است و اغلب افراد مشغول در این حرفه، سالمندان هستند که پس از آنها این هنر صنعت دوباره فراموش می‌شود مگر این که دولت با حمایت بیشتر بتواند مسیر جذب جوانان را تسهیل کند.